ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 179

“โจทก์หรือจำเลยจะแก้ไขข้อหา ข้อต่อสู้ ข้ออ้าง หรือข้อเถียงอันกล่าวไว้ในคำฟ้องหรือคำให้การที่เสนอต่อศาลแต่แรกก็ได้

การแก้ไขนั้น โดยเฉพาะอาจเป็นการแก้ไขในข้อต่อไปนี้

(1) เพิ่ม หรือลด จำนวนทุนทรัพย์ หรือราคาทรัพย์สินที่พิพาทในฟ้องเดิม หรือ

(2) สละข้อหาในฟ้องเดิมเสียบางข้อ หรือเพิ่มเติมฟ้องเดิมให้บริบูรณ์โดยวิธีเสนอคำฟ้องเพิ่มเติม หรือเสนอคำฟ้องเพื่อคุ้มครองสิทธิของตนในระหว่างการพิจารณา หรือเพื่อบังคับตามคำพิพากษาหรือคำสั่ง หรือ

(3) ยกข้อต่อสู้ขึ้นใหม่ เป็นข้อแก้ข้อหาเดิม หรือที่ยื่นภายหลัง หรือเปลี่ยนแปลงแก้ไขข้ออ้าง หรือข้อเถียงเพื่อสนับสนุนข้อหา หรือเพื่อหักล้างข้อหาของคู่ความอีกฝ่ายหนึ่ง

แต่ห้ามมิให้คู่ความฝ่ายใดเสนอคำฟ้องใดต่อศาล ไม่ว่าโดยวิธีฟ้องเพิ่มเติมหรือฟ้องแย้ง ภายหลังที่ได้ยื่นคำฟ้องเดิมต่อศาลแล้ว เว้นแต่คำฟ้องเดิมและคำฟ้องภายหลังนี้จะเกี่ยวข้องกันพอที่จะรวมการพิจารณาและชี้ขาดตัดสินเข้าด้วยกันได้”

ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 180

“การแก้ไขคำฟ้องหรือคำให้การที่คู่ความเสนอต่อศาลไว้แล้ว ให้ทำเป็นคำร้องยื่นต่อศาลก่อนวันชี้สองสถาน หรือก่อนวันสืบพยานไม่น้อยกว่า 7 วัน ในกรณีที่ไม่มีการชี้สองสถาน เว้นแต่มีเหตุอันสมควรที่ไม่อาจยื่นคำร้องได้ก่อนนั้น หรือเป็นการขอแก้ไขในเรื่องที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน หรือเป็นการแก้ไขข้อผิดพลาดเล็กน้อยหรือข้อผิดหลงเล็กน้อย”

คำร้องขอแก้ไขเพิ่มเติมคำฟ้อง

หลักการบรรยาย

1. คดีอยู่ในขั้นตอนใด
2. ขอแก้ข้อความจากคำฟ้องหน้าที่เท่าไร บรรทัดที่เท่าไร
3. ข้อความเดิมมีว่าอย่างไร
4. นอกจากที่แก้ไขใหม่ ให้คงเป็นไปตามคำฟ้องเดิมทุกประการ
5. เป็นการแก้ไขคำฟ้องเล็กน้อยเนื่องจากเหตุผลใด เช่น พิมพ์ผิดพลาด หรือ คำนวนตัวเลขผิดพลาด

ตัวอย่าง (คำร้องขอแก้ไขชื่อจำเลย)

ข้อ 1 คดีนี้ศาลกำหนดวันนัดชี้สองสถานในวันที่ 1 มีนาคม 2558

เนื่องจากขณะที่โจทก์ยื่นฟ้องคดีนี้ต่อศาล จำเลยมีชื่อตามที่ปรากฏในทะเบียนว่า บริษัท ดินทอง จำกัด รายละเอียดปรากฏตามสำเนาหนังสือรับรองของสำนักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัท กรุงเทพมหานคร กรมพัฒนาธุกิจการค้า กระทรวงพานิชย์ เอกสารท้ายคำร้องหมายเลข 1

ต่อมาโจทก์ทราบว่าเมื่อวันที่ 10 มกราคม 2558 จำเลยได้จดทะเบียนเปลี่ยนชื่อจากเดิมเป็น บริษัท ฟ้าทอง จำกัด รายละเอียดปรากฏตามหนังสือรับรองของสำนักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัท กรุงเทพมหานคร กรมพัฒนาธุกิจการค้า กระทรวงพานิชย์ เอกสารท้ายคำร้องหมายเลข 2

โจทก์จึงขอประทานกราบเรียนต่อศาลที่เคารพ ขออนุญาตแก้ไขคำฟ้องเฉพาะชื่อของจำเลย จากเดิมที่ระบุไว้ว่า บริษัท ดินทอง จำกัด เป็น บริษัท ฟ้าทอง จำกัด เพื่อให้ตรงกับหลักฐานทางทะเบียนที่จำเลยได้ขอจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงไว้ต่อสำนักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัท กรุงเทพมหานคร กรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพานิชย์ด้วย

นอกจากที่ขอแก้ไขมานี้ คงเป็นไปตามฟ้องเดิมทุกประการ ขอศาลได้โปรดอนุญาต

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด

ข้อสังเกต

1. คดีอยู่ในขั้นตอนใดต้องดูจากที่คำถามในข้อสอบกำหนดมา แต่จากตัวอย่าง คดีนี้อยู่ในขั้นตอนนัดชี้สองสถาน
2. การแก้ไขคำฟ้อง ต้องระบุว่าคำฟ้องเดิมมีข้อความว่าอย่างไรและคำฟ้องที่จะแก้ไขใหม่มีข้อความว่าอย่างไร
3. ข้อความสำคัญที่ต้องไม่ลืมคือ “นอกจากที่แก้ไขมานี้ คงให้เป็นไปตามคำฟ้องเดิมทุกประการ” 
4. อ้างเอกสารสำคัญท้ายคำร้องด้วย เช่น บุคคลธรรมดา อ้างสำเนาทะเบียนบ้าน หรือ นิติบุคคล อ้างสำเนาหนังสือรับรองของสำนักทะเบียนหุ้นส่วนบริษัท กรุงเทพมหานคร กรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพานิชย์